Buty narciarskie to najważniejszy element wyposażenia narciarza. Dlaczego? Bowiem niezależnie od poziomu jaki reprezentujemy odpowiadają za nasz komfort, a często spędzamy cały dzień na śniegu.

Od dopasowania zależy to czy przekazywane siły będą odpowiednio przenoszone z butów na narty. Jeśli buty narciarskie będą niewłaściwie dobrane to niezależnie od tego jakie masz narty czy resztę ekwipunku, jada nie będzie sprawiać Ci żadnej frajdy.

Buty to element wyposażenia który może narciarza równie skutecznie zniechęcić do jazdy poprzez odczuwany dyskomfort i brak precyzji jazdy, jak również pozwolić na odkrywanie nowych doznań i poprawę dotychczasowych umiejętności, dzieki odpowiedniemu dopasowaniu. Buty narciarskie wcale nie muszą być niewygodne… pod warunkiem że są dobrze dobrane. Kogo z nas, narciarzy nie dotknął ten problem… bolące palce, uwierające i „pijące” buty, drętwiejące i marznące stopy, odciski i otarcia… według badań rynku przeprowadzonych przez jednego z wiodących producentów butów narciarskich ponad 85% polskich narciarzy jeździ w źle dobranych butach narciarskich, a 90% z nich w zbyt dużych! Nasuwa się więc pytanie jak to jest możliwe, przecież najczęściej buty narciarskie kupujemy teoretycznie w sklepach sportowych…

Odpowiedź jest prosta, w głównej mierze odpowiedzialni są za to sprzedawcy jak i brak świadomości samych kupujących. Rynek sprzętu zimowego zmienił się w ostatnim czasie, liderem sprzedaży stały się wielkopowierzchniowe sklepy sieciowe, które w swojej ofercie mają niemal każdy produkt sportowy i nie tylko. Niestety ilość oferowanych produktów nie idzie w parze z wyspecjalizowaniem, jakością obsługi i fachowością doradców, którzy powinni dobrać odpowiedni rozmiar i model buta indywidualnie dla każdego klienta, jego potrzeb, możliwości i budowy somatycznej.

Nierzadko sprzedawcy w takich sklepach nigdy nie mieli na nogach butów narciarskich a swoją jedyną wiedzę czerpią ze szkoleń, powszechna jest w takich sklepach również duża rotacja sprzedawców. Nie da się dobrać butów narciarskich bez doświadczenia, odpowiedniej wiedzy i wyposażenia do analizy stopy. Biorąc jeszcze pod uwagę że 25% wszystkich kości człowieka składa się na stopy i to że siły i reakcje przez nie przenoszone oddziałują w dużej mierze na stawy kolanowe, biodrowe i kręgosłup, dobór odpowiednich butów nie jest zadaniem łatwym.

Buty narciarskie to specyficzny produkt ze względu na to że produkowane są do uśrednionego kształtu stopy narciarza, a przecież każdy z nas ma inne nogi i stopy. Oczywiście producenci uwzględniają różnice anatomiczne naszych stóp i proponują w swoich produktach coraz bardziej zaawansowane systemy regulacji i dopasowania butów do nogi. Począwszy od mikroregulacji długości klamer, poprzez specjalne materiały używane do produkcji botków wewnętrznych, które pod wpływem ciepła dopasowują się do kształtu stopy, na wygrzewaniu i dopasowywaniu samych skorup butów narciarskich kończąc.

Często jednak to nie wystarcza, co raz więcej producentów butów ma w swojej ofercie modele butów przeznaczone do pełnej customizacji, czyli pełnej personalizacji botka wewnętrznego i skorupy buta do anatomicznej pracy i indywidualnego kształtu stopy narciarza. Buty narciarskie są przeznaczone do przenoszenia ruchów i sił z naszych nóg na narty, przy jednoczesnym wspieraniu i ochronie stóp, kostek i podudzi. Aby przeniesienie siły było skuteczne i precyzyjne muszą być odpowiednio sztywne i ograniczyć swobodny ruch stóp w bucie.

Ta sztywność i brak ruchu sprawia, że o wiele trudniej chodzić w butach narciarskich, niż normalnych butach, no ale jak sama nazwa wskazuje służą one do jazdy…

Dobrze dobrane buty to podstawa zapewniająca nam komfort i zadowolenie z nart, nawet podczas wielogodzinnej jazdy.

Gdy jednak podczas jazdy czujemy ból, bądź jakikolwiek dyskomfort lub chcemy poprawić parametry naszych butów, zwróćmy się do bootfittera aby spersonalizował nasze buty według naszych oczekiwań.

Główne oznaki źle dopasowanych butów.

1.Marznące i drętwiejące palce to najczęściej efekt zbyt mocno spiętych butów. Spinamy je za mocno bowiem są zbyt duże, tzn mamy albo za duży rozmiar buta albo kopyto na którym powstawał nasz but było zbyt szerokie do szerokości naszej stopy i żeby stopa w nich się nie przemieszczała podczas jazdy musimy bardzo mocno spiąć klamry buta, co można na to poradzić… no cóż najlepsza byłaby wymiana buta na odpowiedni rozmiar, ewentualnie możemy odpowiednio podkleić botka wewnętrznego.

2.Miejscowe uciski, dyskomfort, otarcia. Takie miejsca dotyczą głównie dysproporcji w budowie naszych stóp, najczęściej okolic kostek, haluksów, pięt, zewnętrznej części stopy na wysokości śródstopia, okolic palców. Co możemy poradzić – każde z tych miejsc możemy wyfrezować lub wycisnąć, tworząc dodatkową przestrzeń w skorupie buta, która znacznie poprawi komfort jazdy.

3.Ból podeszwy stóp, całych stóp i śródstopia, spowodowany jest zmęczeniem stawów stopy poprzez niewłaściwe podparcie sklepienia stopy i niewłaściwą stabilizację pięty, najbardziej pomocna będzie wymiana i personalizacja wkładki pod stopę.

4.Ruszająca się pięta w bucie, najczęściej przyczyną jest zbyt szeroki but w stosunku do szerokości ścięgna Achillesa, pomoże podklejenie botka specjalnym stabilizatorem.

5.Ciasne buty- buty są zbyt małe – możemy buta wypchnąć zwiększając jego rozmiar.

Zakładając, że mamy już kupionego buta, zastanówmy się co można zrobić żeby było jeszcze wygodniej, bardziej komfortowo, zdrowiej, a może żeby jeździło się nam bardziej precyzyjnie?

Pomoże w tym Bootfitting – indywidualne dopasowanie butów do specyfiki budowy somatycznej nóg i stóp narciarza poprawiające komfort i wygodę, kontrolę nad nartami, zapewniające dbałość o zdrowie naszych stóp i zwiększające nasze postępy podczas jazdy.

Personalizacja butów obejmuje:

1.Ingerencję w skorupę buta, np. poprzez zmianę nachylenia bocznego cholewki, frezowanie elementów konstrukcji buta, wyciskanie, wygrzewanie, zmianę miejsc montażu klamer itp.,

2.Ingerencję w botka wewnętrznego poprzez podklejanie stabilizatorami, usztywnianie czy zmianę grubości wyściółki buta itp.

3.Personalizowanie wkładek pod stopę – w zależności od budowy somatycznej naszych stóp, poziomu ich pronacji czy supinacji, punktów podparcia, poziomu stabilizacji pięty, koślawości naszych kolan, przebyłych urazów stopy itp. ingerencja polega na wymianie wkładek pod stopy w butach po uprzednim ich spersonalizowaniu. Podnosi to istotnie komfort, zmniejsza zmęczenie stóp, zwiększa stabilizację piety i podpiera sklepienie stopy.

4.Tuningowanie butów poprzez zmianę ich twardości, nachylenia cholewki,montaż boosterów, canting, montaż lifterów, wymianę botka wewnętrznego itp.

Osobiście odradzam taki zakup, nawet osobom zaczynającym przygodę z nartami, co więcej właśnie początkującym zalecam zakup i fachowy dobór nowych butów narciarskich ze względu na to że nic tak nie zniechęca do narciarstwa jak niewygodne buty.

Dlaczego nie dla używanych butów…

1.Higiena, podczas jazdy nasza stopa się poci, i choć byśmy nie wiem jak dbali o nasze buty to wcześniej czy później w botkach wytworzy się środowisko sprzyjające powstawaniu bakterii, pleśni i grzybów i będzie nieładnie pachnieć. Kupując buty używane musimy się liczyć z tym, że jednocześnie „gratisem” dla nas przy takim zakupie jest to właśnie mikrośrodowisko w które będziemy wkładać nasze stopy.

2.Ponieważ botek wewnętrzny dopasowuje się do stopy narciarza, możemy mieć pewność że kupowane używane buty jeszcze długo będą ukształtowane do stopy poprzedniego właściciela.

3.Często zola ( podeszwa ) buta  używanego jest bardzo zniszczona, co powoduje ryzyko niewłaściwego działania układu  but-wiazanie, co znacząco zwiększa ryzyko kontuzji.

4.Zdarzają się na rynku buty używane po personalizacji do stóp poprzedniego właściciela, takie buty nie nadają się już do użytkowania przez innego narciarza.

5.Na rynku butów używanych jest dużo butów które były na wyposażeniu wypożyczalni narciarskich. W butach takich następuje kumulacja zjawisk opisanych w poprzednich punktach.

1.Wybór sklepu – udajmy się do takiego sklepu, gdzie będziemy pewni że but z którym z niego wyjdziemy i w którym będziemy spędzać całe dnie na nartach będzie dobrze dobrany, a nie dobrze „sprzedany”. Unikajmy sklepów gdzie prócz butów narciarskich możemy kupić pietruszkę, garnki czy telewizor, bowiem możemy trafić na sprzedawcę który specjalizuje się w np. sprzedaży proszku do prania, a o doborze butów nie ma bladego pojęcia. Wybierajmy takie miejsca, gdzie prócz zakupu będziemy mogli zakupione buty spersonalizować.

2.Gdy już w odpowiednim sklepie się znajdziemy zaufajmy wiedzy i doświadczeniu osoby dobierającej dla nas buta. Odpowiadajmy szczerze na pytania, możemy również wziąć ze sobą parę butów w których jeździliśmy do tej pory.

3.Wybór modelu buta powinien zależeć w pierwszej kolejności od rozmiaru naszych stóp i ich szerokości i budowy, a także od naszej płci, wieku, wagi, budowy somatycznej, umiejętności. Kolor i marka to najmniej istotne elementy w doborze odpowiednich butów. Pamiętajmy że flex buta- czyli jego twardość, jest opisywany przez producentów wartoscąi liczbową, jednak ta sama wartość flexa jednego producenta niekoniecznie jest porównywalna z tą sama wartością u drugiego.

4.Wybierajmy takie buty przy których jest jak największa możliwość regulacji i stopnia dostosowania do budowy naszych stóp.

5.Wymieńmy wkładkę pod stopę. Wkładka jest niepozornym ale niezwykle istotnym elementem buta narciarskiego, odpowiada za właściwe podparcie sklepienia stopy i stabilizację pięty, co jednocześnie przekłada się na zmniejszenie obciążenia mięśni stóp, zwiększenie amortyzacji i niezwykła poprawę komfortu. Wkładki standardowe zwykle w związku z tym że ukształtowane są do stopy „uśrednionej” w większości przypadków dają zbyt małe podparcie i stabilizację dla stóp.

6.Cena, niestety dobry but musi mieć swoją cenę, biorąc jednak pod uwagę że narciarze statystycznie zmieniają buty narciarskie trzykrotnie rzadziej niż narty na których jeżdżą, warto jest przeznaczyć na zakup buta narciarskiego więcej środków bowiem koszt „amortyzacji„ butów rozkłada się w dłuższym czasie. Jeśli chcesz zaoszczędzić to będąc już na stoku odpuść parę grzanych napojów, i przekąsek, kosztem inwestycji w dobre buty, a zapewniam Cię że nie pożałujesz.

7.Duże sklepy sieciowe posiadają w swojej ofercie często modele butów dedykowane tylko dla nich, gdzie cena podobnego modelu z ceną modelu „sklepowego” jest niższa… ale coś za coś, niska cena wynikać może kosztem słabszych klamer, gorszego wycieplenia, czy zastosowanych słabszych materiałów.

8.Zarezerwujmy sobie przynajmniej godzinę, czasu lub więcej na zakup butów narciarskich, nie róbmy tego przy „okazji”, bądź w pośpiechu.

9.Buty mierzymy zawsze w skarpetach narciarskich.

10. Nie dobieramy i nie personalizujemy butów jeżeli tego samego dnia jeździliśmy już na nartach dłużej niż dwie godziny.

11. Kobiety powinny kupować modele damskie, ze względu na specyfikę budowy stopy kobiecej. Panie filigranowe, o małych stopach mogą zdecydować się na buty juniorskie, ale zawsze czteroklamrowe.

12. Butów narciarskich nie kupujmy w internecie, bowiem nie mamy możliwości ich przymierzyć. A fora internetowe traktujmy z „przymrużeniem oka”, a nie jako wyznacznik naszego wyboru. Podobnie, z dystansem, traktujmy rady wujków Andrzejów. Zdajmy się na fachową poradę.

13. Buty dla dzieci dobieramy z tolerancją jedynie jednego rozmiaru, niezależnie od tego jak szybko rośnie stopa naszym pociechom. Za duży but dla dziecka powoduje zbyt duże naprężenia na cholewce buta dla delikatnych kości dziecka, jednocześnie zwiększając poważnie ryzyko kontuzji i uniemożliwia odpowiednie sterowanie nartami ( niewłaściwa kontrola nad krawędziami) co zniechęca dzieci do jazdy.

Stosując się do powyższych zasad przy zakupie nowej pary butów narciarskich  możemy mieć pewność, że gdy inni będą narzekać na niewygodne buty, marznące czy drętwiejące palce, my będziemy w stanie śmigać całymi dniami na nartach z poczuciem komfortu i precyzji jazdy.